Układy pamięci NAND – przegląd rynku i zastosowań
Obecnie na rynku układów pamięci NAND można znaleźć produkty o różnej jakości – od doskonałych układów po takie, które trudno nawet nazwać elektrośmieciami. Chodzi o to, że podczas produkcji nie da się wykonać wszystkich pamięci w takiej samej jakości. Zanieczyszczenia struktur, oraz wady produkcyjne wpływają na tak zwany sort pamieci. Wybór sortu zależy przede wszystkim od potrzeb i budżetu kupującego, w tym wypadku producenta. Jak w przypadku większości technologii, jakość pamięci NAND idzie w parze z jej ceną. Droższe układy, takie jak SLC (Single-Level Cell), są rzadko stosowane w tanich pendrive’ach USB, ale można je spotkać w wysokiej klasy dyskach SSD przeznaczonych dla zastosowań korporacyjnych. Tak więc co innego idzie dla przemysłu medycznego, wojska, a co innego do dysków SSD powszechnego użytku lub tanich kart pamięci i pendrive
Odzyskiwanie danych z pamięci NAND
Proces odzyskiwania danych z pamięci NAND znacząco różni się od tradycyjnych metod stosowanych w branży IT. Kluczowe znaczenie ma tu zdolność do odczytu, a czasem również zapisu danych na poziomie bitowym. Umiejętność obsługi systemów opartych na Linuksie staje się coraz bardziej istotna, zwłaszcza że niektóre narzędzia wciąż dostarczane są na platformy Windows, a Android, bazujący na systemach typu Unix, stał się istotnym punktem przełomowym.
Systemy plików również ewoluują, stawiając nowe wyzwania. Jednak szczegółowe ich omówienie zostanie przedstawione w innym artykule. W kontekście odzyskiwania danych można wyróżnić dwa podstawowe przypadki:
- Urządzenie działa, można je włączyć i osiągnąć stan umożliwiający odzyskiwanie danych za pomocą odpowiedniego oprogramowania.
- Urządzenie nie włącza się, ale układ pamięci NAND nie jest fizycznie uszkodzony. W takim przypadku pomocne będą techniki opisane na naszej stronie.
Techniki przeszczepiania układów NAND
W niektórych przypadkach, takich jak uszkodzone nośniki flash USB, przydatne może być przeszczepienie układów NAND na płytę dawcy. Aby operacja się powiodła, konieczne jest posiadanie dawcy z identycznym kontrolerem, wersją firmwaru, oraz rodzajem pamięci NAND. Metoda ta jest skuteczna głównie w przypadku prostszych urządzeń, takich jak stare, pierwszej produkcji pendrive’y USB, i przypomina wymianę PCB w starych dyskach twardych, np. z serii Quantum LCT.
Poprawne przeprowadzenie tej operacji pozwala często natychmiast odzyskać dane. Obecnie trwają badania nad możliwością zastosowania tej techniki w przypadku dysków SSD, jednak nie jest to tematem tego dokumentu. Napiszemy tylko, że największym problemem jest tu degradacja komórek pamięci NAND nowej technologii pod wpływem temperatury, podczas lutowania.
Producenci kontrolerów pamięci flash
Poniższa lista obejmuje głównych producentów kontrolerów pamięci flash wykorzystywanych w dyskach SSD, pendrive’ach USB, kartach SD i CompactFlash. Należy pamiętać, że niektórzy producenci przestali istnieć w wyniku fuzji, np. Fusion-io zostało przejęte przez firmę SanDisk.
- Greenliant Systems, USA
- Indilinx, Korea Południowa
- Intel, USA
- Jmicron, Tajwan
- Marvell, USA
- Phison, Tajwan
- Samsung, Korea Południowa
- SandForce, USA
- SanDisk, USA
- Silicon Motion, Tajwan
- STEC, USA
- Hyperstone, Niemcy
- Toshiba, Japonia
Kilka słów na koniec
Osoby zainteresowane narzędziami kryminalistycznymi, oprogramowaniem, sprzętem oraz wsparciem społeczności nie mają zbyt wielu źródeł informacji. Większość osób zajmujących się tym tematem prowadzi własne badania, a na całym świecie est to naprawdę garstka ludzi, bo około 100. Tak więc znalezienie specjalisty, który jest w stanie przeprowadzić proces odzyskiwania danych metodą Chip Off nie jest takie proste. Większość osób potrafi wylutować pamięć, odczytać ją, ale jeśli chodzi o dalsze elementy tego procesu to już nie jest tak różowo, bo wymagają one ogromnego doświadczenia.